CAVİD İSMAYIL YAZIR

Əfəndilər!

Sizə  yanvarın 18-də "Park Cinema" - "Park Bulvar"da keçirilən "Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Sahil Tahirlinin layihə və ssenari müəllifi olduğu "Sədərəkdən Şuşaya" sənədli televiziya filminin təqdimatından danışacam.

O ağrılı - acılı, eyni zamanda canlı şahidi olduğum qanlı-qadalı, lakin çox şərəfli o günlərdən düz 35 il keçir.

Bir igidin ömrüdür 35 il. Lakin elə bil bir göz qırpımında keçdi bu illər.

O tarixi günlərdən 35 il keçməsinə baxmayaraq, yaxşı xatırlayıram. Çox ağır günlər idi. Bir tərəfdən ulu türk yurdu, Azərbaycanın ayrılmaz parçası olan Naxçıvanın Ermənistanla bütün sərhədləri istiqamətində mənfur, quldur ermənilər qanlı  Moskvanın maddi, mənəvi və birbaşa hərbi dəstəyi ilə var gücü ilə  hücuma keçmişdilər. O biri tərəfdən isə Azərbaycan Respublikasının o zamankı satqın, mərkəz Moskvanın müti qulları olan rəhbərlərinin Naxçıvana qarşı nifrət dolu xəbis xisləti. Digər tərəfdən də qazsız, susuz, elektrik təchizatı çökmüş, ciddi ərzaq və tibbi ləvazimatlar çatışmazlığı ilə yanaşı demək olar ki, dəhşətli şaxtalı hava şəraitində silahsız-sursatsız, lakin şərəfli, qorxmaz, cəsur, şərəfinə sarılmış, Vətən uğrunda canını fəda verməyə hər an hazır olan məğrur naxçıvanlılar.

Bu filmin qəhrəmanı 3 uşağını evdə qoyub, qəhrəman oğullara qoşularaq cəbhəyə döyüşə gedən, qəhrəman Azərbaycan qadını Nəzifə Qaybalıyevadır.

Təqdimata çoxlu insanlar dəvət olunmuşdu. Dəvətlilər arasında 1988-ci ildən rus imperiyasına və məkrli-satılıq maşası olan ermənilərə qarşı çiyin-çiyinə mübarizə apardığım, bir səngərdə quru çörəyi paylaşdığım iki səngər dostum da vardı. Bunlardan biri Faiq Zülfüqarov, digəri isə Mirələsgər Seyidov idi. Film başladı.

Filmdə Mirələsgərin əbədiləşdirdiyi tarixi fotolardan istifadə edilmişdi. Filmə baxarkən ani olaraq o zamankı şaxtalı - soyuq səngərlər, atəş altında qeyrətli oğulların qurd baxışları, "Vətənə canımız fəda" deyən səsləri, "Ölərik, geri çəkilmərik" deyən qürurlu duruşları bir daha göz önümdən keçdi. 

Silah əsasən zamanında dövlətdən gizlədilən ov tüfəngləri idi. Türkiyə ilə Naxçıvan arasında olan indiki "Ümid" körpüsünə dönən yerdə, Sədərək kəndinin (o vaxt Şərur rayonunun inzibati ərazisidi) aşağı girişinə yaxın ərazidə hərbi post var idi. O posta silahsız kişilərlə bərabər qadınlar da yığılardı. Əziz oxucu, bilirsiniz niyə?! Bura yığışan qəhrəman insanlarımız qarşıda, döyüşdə həlak və ya yaralanan Vətən oğlunu əvəzləmək, onun silahını alıb döyüşə girmək üçün növbə gözləyərdilər. Filmi izlərkən xronoloji olaraq o səhnə də göz önümdən keçdi.

Filmin hər saniyəsinə baxarkən daima düşündüyüm bir sual yenə də məni narahat etdi. Görəsən indi də Vətənin bu ağır günlərindən xəbərsiz olanlar bir düşünüblər ki, o vaxtlar Naxçıvanda, elektrik enerjisi olmadığından, tam blokadada düşmənlə döyüşən Naxçıvanda neçə ana doğuş zamanı dünyasını dəyişib? Və ya hələ sadə bir misal çəkim, adi kor bağırsağı əməliyyatında  elektrik enerjisinin olmamasından neçə nəfər dünyasını o zaman dəyişib?! Bu dəhşət deyilmi? Bəli, bu çox kiçik bir misal olsa da, qəhrəman naxçıvanlıların o zaman yaşadığı bir gerçəklikidi.

Eyni zamanda filmdə təqdim edilən tarixi fotolarda şəhid döyüş dostlarımızı gördükdə bir an qəhərləndim. Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin.  Həmçinin şeirlərində daima Vətən deyən mərhum şair və jurnalist Vaqif Məmmədovun Sədərək döyüşlərinə aidr şeirləri səsləndirildi.

Film bitdi, o vaxtkı tibb bacımızla (ona "el qızı" deyərdik), səngər dostlarımla görüşdük. O zamanlar mənim 17-18 yaşım varidi. Mənə də maraqlı idi, görəsən bu gün o şux qamətini itirən, xeyli yaşlaşan, əlində əsası olan El qızımız məni tanıyacaqmı? Görüşərkən dedi ki, dayan, sənə də kömək etmişəm, sən... elə bu zaman polkovnik Abdulla Qurbani dedi ki, Caviddir, professor Əjdər İsmayılovun oğlu, partizan Tağı-Tağı dayının nəvəsidir (Babam Tağı İsmayılov erməni daşnaklarına qarşı partizan dəstəsi yaradaraq Şərur-Dərələyəz mahalında mübarizəyə qalxıb). Qucaqlaşdıq, ayaq üstü az da olsa dərdləşdik, hal-əhval tutduq.

Keçmiş silahdaşları, dostları da bir daha xatırladıq.

Və  bu  cür  gözəl  və  duyğusal tədbir, möhtəşəm  bir  filmə  görə Sahil müəllimə, Naxçıvan televiziyasının bütün peşəkar kollektivinə bir təşəkkür borcumuz var. Sağ olsun!  Bu sənədli film Vətənə -Dövlətçiliyə xidmətin bariz nümunəsidir.

Əfəndilər! Əfsuslar olsun ki, insanlarımız unutqanlığa meyillidir. Elə mənfur düşmənlərimiz də bizim unutqanlığımızdan zaman-zaman istifadə edərək hər fürsət düşdükdə başımıza min bir müsibət açıblar. Belə xidmətlər gənc nəslin dədə-baba kökünə bağlı, vətənpərvər və məğrur yetişməsinə xidmət etməklə, tariximizin gercək simasını olduğu kimi qoruyub saxlayır. Naxçıvan televiziyasının bu xidmətləri, insanlarımızın tariximizi unutmamasına xidmət etməklə, ümumilikdə məkirli düşmənlərin həmin qara xislətini məhv edir və insanlarımız arasında dövlətçilik şurunun formalaşmasına xidmət edir. Ümummilli lider Heydər Əliyev əbəs yerə deməmişdir ki, "Tarixi yaddaşsızlıq və unutqanlıq xalqımıza baha başa gələ bilər. Azərbaycanlılara qarşı zaman-zaman törədilən bu ağır cinayətləri unutmamaq, böyüyən nəsli bədxah qüvvələrin məkrli niyyətlərinə qarşı ayıq-sayıqlıq ruhunda tərbiyə etmək hər birimizin mühüm vəzifəsidir".

Naxçıvan Tv-nin 44 günlük savaş öncəsi Asim Yadigarın " Döyüş əmri ver mənə, Ali Baş Komandanım" şeirinə hazırladığı videoçarx da  44 günlük müqəddəs savaş öncəsi çox dəyərli bir işlərdənidi.

Elə bu yerdə Türk dünyasının atası Mustafa Kamal Atatürkün bu sözlərini xatırladım - " Vətənini ən çox sevən, işini yaxşı görəndir"

Sahil müəllim və onun peşəkar komandası işini yaxşı görənlərdəndir! Naxçıvan televiziyası, axarlı olsun!