Milli Məclisin deputatı Nəsib Məhəməliyev SABAHİNFO.AZ saytına müsahibə verib. Müsahibəni təqdim edirik.
-Nəsib müəllim Almaniya prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer Azərbaycana ilk rəsmi səfərinə gəlib. Siz bu səfər barəsində nə deyə bilərsiniz?
-Almaniya prezidentinin Azərbaycana səfəri ərəfəsində, sosial mediada nümayiş olunan təxribatdır və haqqlı olaraq ictimaiyyətdə kəskin narazılıq yaratdı. Diplomatiyamızın operativ reaksiyası nəticəsində üzürxahlıq edildi. Gərginlik aradan qaldırıldı. Böyük siyasətdə təsadüfi heç nə olmur. Bir neçə gün əvvəl, Almaniyanın dövlət kanalında ölkəmiz əleyhinə təxribat xarakterli veriliş yayımlanmışdı. Düşünürəm ki, burada dövlətin yox, hansısa “ermənipərəst” məmurun əli ola bilər. Çünki, indiki vəziyyətdə Almaniyaya Azərbaycanla münasibətləri korlamaq sərf eləmir. Almaniya iqtisadi cəhətdən dünyanın ən inkişaf etmiş ölkələrindəndir. Almaniyanın enerji siyasəti Rusiyaya, ticari münasibətləri əsasən Çinə, təhlükəsizlik məsələləri isə, ABŞ-na bağlı idi. İndi, hər üç müttəfiqindən məhrum olan Almaniyanın, o cümlədən Avropanın, Azərbaycanın malik olduğu enerji resurslarına, nəqliyyat-logistika imkanlarına ehtiyacı var. Ştanmayerin səfəri normal keçdi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qeyd etdi. Diqqət çəkən məqamlardan biri, onun Cənubi Qafqaz siyasətində tarazlığı qoruduqlarını bildirməsidir. Həqiqətən də, Fransadan və bəzi Avropa ölkələrindən fərqli olaraq, Almaniy bəzi epizodik istisnaları çıxmaq şərtilə balanslaşdırılmış siyasət aparmışdır. Məhz, belə yanaşma, qeyri-məhsuldar olmuş, Ermənistanın torpaqlarıməzı işğalda saxlamasına imkan yaratmışdır. Əksinə, beynəlxalq hüquqa əsaslanmalı, işğalçını adı ilə çağırmaq lazım idi. Nə etmək olar, xristian təəssübkeşliyini, ikili standartları inkar etmək olmaz.
-Yeni dünya düzəni haqqında bir sıra fikirlər səslənir. Prosesə başlanıldığı bildirilir. Siz bu yöndə nə deyə bilərsiniz?
-Yeni dünya nizamı qurulur. Artıq demək olar ki, ikinci dünya müharibəsindən sonra formalaşmış, konfiqurasiya dağılmaq üzrədir. O zamana qədər Böyük Britaniya dünyada dominant güc hesab olunurdu. Müharibədən sonra ABŞ hegemonluğu ələ aldı. “Trumen doktrinası” , “ Marşall planı”, NATO meydana gəldi. Donald Trampın ABŞ prezidenti seçiləndən sonra Amerika-Avropa İttifaqı, Amerika-Ukrayna, Amerika-İran, Amerika-Yaxın Şərq, Amerika-Çin münasibətlərində çatlar, qarşıdurmalar yarandı. Əvvəlki administrasiyalardan 180 dərəcə fərqli proteksionist ticarət siyasəti aparılır. Praktiki olaraq iqtisadi müharibə gedir.
-Yeni dünya düzənində Azərbaycanın yeri və rolu nədən ibarət olacaq?
-Düşünürəm ki, Yeni dünya nizamında Azərbaycanın rolu artacaq, mövqeyi daha da güclənəcək. Yerləşdiyimiz coğrafiya, Şərqlə Qərbi, Şimalla Cənubi özündə birləşdirən nəqliyyat-kommunikasiya imkanlarımız, yaşıl enerjidən tutmuş, bütün təbii resurslarımız, zəhmətsevər xalqımız, beynəlxalq münasibətlər sistemini peşəkarcasına mənimsəmiş, ən kritik məqamlardan üzüağ çıxmağı bacaran Liderimiz İlham Əliyevin sayəsində layiqli yerimizi tutmağımızı şərtləndirir.
-Türkiyə siyasi arenasında ciddi proseslər gedir. Bu proseslər region siyasətinə nə kimi təsir göstərəcək?
- İstambul Böyükşəhər Bəldiyyəsinin başçısı İmamoğlunun həbsindən sonra Türkiyənin ictimai-siyasi həyatında çaxnaşmalar baş verir. Təəssüflər olsun ki, Azərbaycan cəmiyyətində bu məsələ ilə bağlı ziddiyətli, bir çox hallarda isə, təhqiramiz fikirlər səsləndirilir. Sosial mediada ağır söyüşlər, tanımadığın insanlar barədə təhqirlər yazmaq, heç bir cəmiyyətə hörmət gətirmir. Türkiyə hüquqi, demokratik dövlətdir. Qanunları pozanlar cəzalarını alacaqlar. Hadisələrə obyektiv qiymət vermək üçün Osmanlı tarixini, Cümhuriyyət tarixini, bu ölkənin keçdiyi yolu, Ərdoğan iqtidarıının Yaxın Şərq, Afrika, Türk Dünyasında apardığı siyasəti, çoxsaylı dövlət çevrilişlərinin motivlərini, qlobal güclərin Türkiyəyə yönəlik siyasətini, Türkiyədən nə istədiklərini və bir çox pərdəarxası məqamları bilmək lazımdır. Əsas məsələ, Ərdoğan hakimiyyətini yıxmaq, İnönü CHP-nə bənzər, xaricdən idarə olunan marionet qüvvələrin hakimiyyətə gətirilməsidir. İnanıram ki, Sultan Əbdülhəmidin buraxdığı səhvi bu günki Türkiyə təkrarlamaz. Hörmətli Ərdoğan dünya çapında hamının hesablaşdığı liderdi və Türkiyə onun iqtidarında hərtərəfli inkişaf yolu keçib. 21-ci əsr, Türk əsri olmalıdır. Azərbaycan hər zaman Türkiyənin yanındadır.
-Son olaraq Sülh sazişi və bu sazişin imzalanması sizcə nə dərəcədə realdır?
Sülh sazişinin imzalanması Ermənistandan asılıdır. Cənab Prezident açıq şəkildə sülh müqaviləsinin imzalanması şərtlərini bildirdi. 1-cisi, Ermənistan konstitusiyasından Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü şübhə altına alan maddələr çıxarılmalı, ATƏT-in Minsk qrupu buraxılmalıdır. Yalnız, bu şərtlər daxilində sülh müqaviləsi bağlana bilər. Yaxın vaxtlarda imzalanacağını real hesab etmirəm.
Ədil Ədilzadə
SABAHİNFO.AZ
