Məşhur Məmmədov
Milli Məclisin deputatı

1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan xalqı tarixinin ən şanlı səhifələrindən birini yazdı – Şərqdə və müsəlman dünyasında ilk dəfə olaraq hüquqi, demokratik və dünyəvi parlament respublikası – Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti elan olundu. Bu möhtəşəm tarixi hadisə xalqımızın dövlətçilik iradəsinin, milli mənlik şüurunun və azadlıq ruhunun təntənəsi idi.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yalnız ölkəmiz üçün deyil, həm də bütövlükdə Şərq və müsəlman dünyası üçün yeni bir ideoloji və siyasi model yaratdı. Müsəlman Şərqində ilk dəfə olaraq milli parlament formalaşdırıldı, hökumət quruldu, dövlət atributları – üçrəngli bayraq, himn, gerb təsis olundu. Ən önəmlisi isə xalq hakimiyyətinə əsaslanan, bərabərlik və hüquq qarşısında bərabərlik prinsipləri qanunvericilik müstəvisində təsbit olundu.

Milli Şuranın 1918-ci il 28 may tarixli İstiqlal Bəyannaməsi xalqımızın tarixində dönüş nöqtəsi oldu. Bu sənəd Azərbaycanın müstəqilliyini rəsmən elan etməklə yanaşı, xalqın suverenliyini beynəlxalq ictimaiyyətə bəyan etdi. Cümhuriyyətin varlığı sübut etdi ki, Azərbaycan xalqı öz müqəddəratını təyin etməyə, müstəqil yaşamağa və dövlət qurmağa qadirdir.

23 ay fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, Xalq Cümhuriyyəti dərin izlər buraxdı. Parlamentin fəaliyyəti, qəbul olunan qanunlar, milli ordu quruculuğu, təhsil və mədəniyyət sahəsində atılan addımlar dövlətçilik ənənələrimizin formalaşmasına təkan verdi. Azərbaycan vətəndaşlığı institutu yaradıldı, milliləşdirilmiş təhsil sistemi təsis edildi, Bakı Dövlət Universiteti kimi elm ocağı quruldu.

Cümhuriyyətin mühüm nailiyyətlərindən biri də onun beynəlxalq səviyyədə tanınması istiqamətində apardığı məqsədyönlü siyasət idi. Paris Sülh Konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin iştirakı, Qərb dövlətlərinə rəsmi məlumatların göndərilməsi, ilk səfirliklərin yaradılması ölkəmizin dünya xəritəsində mövcudluğunu rəsmiləşdirdi.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti yalnız siyasi yox, həm də mənəvi dirçəliş idi. Bu dövlətin varlığı xalqımızın milli kimliyini tanıması, öz dəyərlərinə sahib çıxması və tarixi irsinə bağlanması baxımından misilsiz bir mərhələ idi.

Ulu Öndər Heydər Əliyevin çıxışlarından birində dediyi sözü xatırlatmaq yerinə düşər: “Müstəqilliyi qorumaq, saxlamaq onu əldə etməkdən qat-qat çətindir.” XX əsrin sonlarında müstəqilliyini yenidən bərpa edən Azərbaycan ciddi təhlükələrlə üzləşmişdi. Daxili çəkişmələr, xarici təhdidlər və erməni işğalı ölkəni fəlakətə sürükləyirdi. Məhz belə bir məqamda xalqın çağırışı ilə yenidən hakimiyyətə qayıdan Ulu Öndər Heydər Əliyev, Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi mövcudluğunu təmin etdi.

Ulu öndər Heydər Əliyev müstəqilliyin memarı, onun qoruyucusu olduğu kimi, bu gün də Prezident İlham Əliyev müstəqil Azərbaycanın inkişafının təminatçısıdır. Onun rəhbərliyi ilə ölkəmiz həm siyasi, həm iqtisadi, həm də hərbi baxımdan güclənmiş, torpaqlarımız işğaldan azad olunmuş, üçrəngli bayrağımız yenidən Şuşada, Xankəndidə, Laçında dalğalanmışdır.

Azərbaycan Respublikası 1991-ci ildə qəbul etdiyi “Dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı” ilə Xalq Cümhuriyyətinin hüquqi varisi olduğunu təsdiqlədi. Bu, yalnız hüquqi sənəd yox, həm də bir ideoloji və mənəvi bağ idi. 2007-ci ildə İstiqlal Bəyannaməsi abidəsinin Bakıda ucaldılması Prezident İlham Əliyevin bu dəyərlərə sadiqliyinin bariz nümunəsidir. Bu abidə, eyni zamanda, xalqımızın keçmişə olan ehtiramının və gələcəyə olan inamının rəmzidir.

Bugünkü Azərbaycanın əldə etdiyi siyasi və iqtisadi uğurlar da birbaşa olaraq milli istiqlal iradəsinin, strateji baxışın və müstəqil qərarvermə qabiliyyətinin nəticəsidir. Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə etibarlı tərəfdaş, regional lider və qlobal təşəbbüslərlə çıxış edən dövlət kimi tanınması bu siyasətin bəhrəsidir. Xüsusilə, 2020-ci ildə tarixi Zəfərlə başa çatan Vətən müharibəsi xalqın milli birliyini, siyasi iradənin qətiyyətini və istiqlal ideallarına bağlılığını bir daha nümayiş etdirdi.

Azərbaycanın müstəqil dövlət olaraq atdığı hər bir addım – iqtisadi islahatlardan tutmuş enerji və nəqliyyat layihələrinə, diaspor fəaliyyətindən tutmuş beynəlxalq təşəbbüslərə qədər – AXC-nin ruhunun yaşadığını sübut edir. Bu ruh müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin təməlində dayanır və hər yeni nəsil üçün bir yol xəritəsi rolunu oynayır.

Bu gün qürurla deyə bilərik ki, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin təməlini qoyduğu ideyalar – xalq hakimiyyəti, hüquqi dövlət, demokratik idarəçilik prinsipləri – müasir Azərbaycanın reallıqlarıdır. 28 May təkcə tarixi hadisə deyil, dövlətçilik ruhunun, milli birliyin və vətən sevgisinin bayramıdır. Azərbaycan xalqı öz tarixinin bu parlaq səhifəsini unutmur və daim bu dəyərlərin keşiyində dayanacaq.