Mayın 6-da 56-cı
"Venesiya Biennalesi” - Beynəlxalq İncəsənət Sərgisi çərçivəsində Heydər
Əliyev Fondunun və IDEA-nın (Ətraf Mühitin Mühafizəsi Naminə Beynəlxalq
Dialoq) dəstəyi ilə Azərbaycan pavilyonunda iki sərginin açılışı olub.
Sabahinfo.az AZƏRTAC-a istinadən xəbər verir ki, Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva mərasimdə iştirak edib.
"Venesiya
Biennalesi” bütün incəsənət xadimləri və həvəskarları üçün
səbirsizliklə gözlənilən hadisədir. Çünki bu, dünyanın çağdaş
incəsənətində ən nüfuzlu və mötəbər sərgi-aksiya hesab olunur. Noyabrın
22-dək davam edəcək sərgidə onlarla ölkə öz pavilyonunu təqdim edir.
Azərbaycan pavilyonu da şəhərin ən izdihamlı məkanlarından birində -
"Kampo Santo Stefano”dakı XIV əsrə aid "Lezze” Sarayında yerləşir.
Azərbaycan pavilyonunda təşkil olunan sərgi "Hüdudları aşaraq” adlanır.
Bura gələn qonaqlara Azərbaycan milli musiqisinin müşayiəti ilə rəqs
nömrələri təqdim olunub.
Sərginin
açılışında çıxış edən Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla
Əliyeva qonaqları salamlayaraq 56-cı "Venesiya Biennalesi”ndə iştirak
etməkdən məmnun olduğunu bildirib və Azərbaycan rəssamlarının təmsil
olunduğu "Hüdudları aşaraq” sərgisinin əhəmiyyətinə toxunub:
-
Pavilyondakı əsərlərdə XX əsrin ortalarında sovet rejiminin kölgəsində
qalmış rəssamların ruhu əks olunur. Pavilyon bizi Azərbaycan tarixinin
vacib məqamına gətirib çıxarır və həmin ərəfədə susdurulmuş və ya məhəl
qoyulmamış rəssamlara sanki səs verir. 1918-ci ildə biz ilk
müstəqilliyimizi qazandıq və həmin dövrdə qadınlara səsvermə hüququ
verildi və onlar parlamentə seçildilər. Həmçinin müsəlman Şərqində ilk
opera və balet Azərbaycanda səhnəyə qoyuldu. Bundan sonra isə artıq
mürəkkəb və füsunkar mədəni quruluşumuza yeni təbəqə əlavə etmiş sovet
dövrü başladı. Bu gün ilk dəfə biz həmin ərəfədə işlənilmiş bəzi
möhtəşəm incəsənət işlərinin nümayiş olunduğunu görə bilərik. Mən zamana
bağlı olmayan bir incəsənətin yaradılmasının bugünkü meyillərlə
ayaqlaşmadığına, səmimiyyət və dərin düşüncə ilə incəsənət əsərlərinin
yaradılması ilə əlaqəli olduğuna həqiqətən də inanıram. Azərbaycan
rəssamları, hətta ətrafındakılar onları dayandırmağa çalışsalar belə
bunu uzun illər boyunca ediblər. Ümid edirəm ki, bu sərgini dolaşanda
siz bu rəssamların səslərini eşidəcəksiniz və razılaşacaqsınız ki,
onların incəsənəti zamanın sınağından keçib.
Venesiyada
təşkil olunan "Vita Vitale” sərgisinin ideyasının təbiətin mühafizəsi
ilə sıx bağlı olduğunu deyən Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti
qarşılaşdığımız ekoloji problemlərin incəsənətin dili ilə
çatdırılmasının əhəmiyyətindən danışıb, bu sərginin İDEA laboratoriyası
tərəfindən təşkil edilməsindən şad olduğunu bildirib. Rəhbərlik etdiyi
İDEA-nın fəaliyyəti və həyata keçirdiyi layihələri barədə məlumat verən
Leyla Əliyeva ölkəmizdə ekoloji tarazlığın qorunması ilə bağlı görülən
tədbirlərdən də danışıb.
Sərginin
kuratoru Simon de Püri bu yeni layihə üzərində Heydər Əliyev Fondu ilə
birgə işləməkdən şərəf duyduğunu bildirib. O, ötən illərdə Fondun
təşəbbüsü ilə müxtəlif ölkələrdə təşkil olunmuş "Bakıya uçuş”
sərgilərində iştirak edən Azərbaycan rəssamlarının əsərlərinin artıq
dünya miqyasında tanındığını diqqətə çatdırıb. Vurğulayıb ki, "Hüdudları
aşaraq” sərgisi ötən əsrin 60-cı, 70-ci və 80-ci illərində Azərbaycanda
yaşamış və fəaliyyət göstərmiş, lakin unudulmuş rəssamların yenidən
kəşf olunmasına böyük təkan verir.
Artıq
beşinci dəfə "Venesiya Biennalesi” - Beynəlxalq İncəsənət Sərgisinə
qatılan Azərbaycanın pavilyonundakı "Hüdudları aşaraq” sərgisində 7
rəssamın - Əşrəf Muradın, Cavad Mircavadovun, Tofiq Cavadovun, Rasim
Babayevin, Fazil Nəcəfovun, Hüseyn Haqverdinin və Şamil Nəcəfzadənin
əsərləri təqdim olunur. "Venesiya Biennalesi” vasitəsilə geniş tamaşaçı
auditoriyasına açıq olan bu əsərlər XX əsrin repressiv sovet rejiminin
kölgəsində qalan rəssamların və onların əsərlərinin ruhunu, azadlıq
eşqini işıqlandırır. O vaxtlar sovet rejimində kommunist ideologiyasına
qarşı çıxan, "üsyankar” mövqelərini bildirmək istəyən rəssamların
sərgiləri təşkil edilmirdi, rəssamlar hətta ölkədən kənara da çıxa
bilmirdilər. "Hüdudları aşaraq” sərgisi isə indiyədək qaranlıqda qalan
rəssamların sarsılmayan ruhlarını, onların sənət dünyasını nümayiş
etdirir.
Qeyd
edək ki, "Venesiya Biennalesi” müasir incəsənət sahəsində dünyanın
nüfuzlu sərgisi hesab olunur. Bu tədbir müasir incəsənət əsərlərini
görmək, öz yaradıcılığını təqdim etmək, incəsənət xadimləri ilə görüşmək
və müasir meyillərin müzakirəsi üçün geniş imkan yaradır. Heydər Əliyev
Fondu 2004-cü ildən müasir incəsənətin və gənc rəssamların
yaradıcılığının inkişafına dəstək verən layihələr həyata keçirir.
Bunlardan biri də ölkəmizin "Venesiya Biennalesi”ndə iştirakı
layihəsidir.
Daha sonra "Venesiya Biennalesi” çərçivəsində "Vita Vitale” beynəlxalq sərgisinin də açılışı olub.
Heydər
Əliyev Fondunun və İDEA-nın birgə təqdim etdikləri bu sərgi planetin
taleyindən narahatlıqlarını əks etdirən müxtəlif ölkələrin rəssamlarını
bir araya gətirir. Ekspozisiyaya Azərbaycan, ABŞ, Avstriya, Böyük
Britaniya, Kanada, Fransa, İtaliya, Niderland, Pakistan, İsveçrə və
Özbəkistan rəssamlarının əsərləri daxildir. Belə ki, "Vita Vitale”də
Edvard Burtinski, Mirça Kantor, Loris Çekkini, Toni Kreqq, Laura Ford,
Leyla Əliyeva, Aida Mahmudova, Endi Vorhol və digər məşhur rəssamların
əl işləri yer alıb. Bu sərgi ekoloji problemlərlə mübarizə aparan
rəssamların nəzər nöqtələrini ortaya qoyur. Burada təkcə Azərbaycanın
deyil, bütün planetin keçmişini, bu gününü və gələcəyini təyin edən
sosial və ətraf mühit məsələləri ilə bağlı rəssamların düşüncələri
işıqlandırılıb. "Vita Vitale” sərgisinin ideyalarına tam cavab verən
İDEA laboratoriyası bizim təbiətlə gələcək əlaqələrimizi formalaşdırmağa
yönəlmiş iddialı və uzun müddətli layihələrin təkmilləşdirilməsi üçün
bir məkan rolunu oynayır. Davam etməkdə olan tədqiqatları
stimullaşdırmaqla bu məkan bir sıra önəmli təşəbbüslərə töhfə verir.
Xatırladaq
ki, bundan əvvəl 55-ci "Venesiya Biennalesi”ndəki "Ornamentlər” adlı
Azərbaycan pavilyonunda ölkəmiz 6 rəssamla təmsil olunurdu. Builki
tədbirə isə 89 ölkə öz milli pavilyonları və 44 sərgi ilə qatılıb.