Məşhur Məmmədov,
Millət vəkili

12 noyabr Azərbaycanın Konstitusiya Günü olaraq qeyd olunur. Bu tarix, 1995-ci ildə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının qəbul edildiyi gündür. Konstitusiya, ölkənin hüquqi əsaslarını, idarəetmə sistemini və vətəndaşların hüquq və azadlıqlarını tənzimləyən əsas hüquqi sənəddir. Bu gün həmçinin, Azərbaycanın suverenliyinin və demokratik prinsiplərinin gücləndirilməsi yolunda atılmış mühüm addımların simvoludur.

Konstitusiya Günü, Azərbaycan xalqının hüquq və azadlıqlarının qorunması, vətəndaş cəmiyyəti ilə dövlət arasındakı münasibətlərin inkişafı məqsədilə mühüm bir gündür. Bu günün qeyd olunması, ölkənin hüquqi dövlət quruculuğunda əldə edilən nailiyyətləri vurğulamaq və gələcəkdə hüquq və azadlıqların daha da inkişaf etdirilməsini təşviq etmək məqsədini güdür.

Müstəqil Azərbaycanın yeni Konstitusiyası, 12 noyabr 1995-ci ildə qəbul edilib. Bu sənəd, Azərbaycanın müstəqillik əldə etdikdən sonra ilk dəfə olaraq ölkənin hüquqi və dövlət quruluşunu tənzimləyən əsas hüquqi aktdır. Konstitusiya, müstəqillik dövründə dövlətin hüquqi əsaslarını müəyyən etmiş və xalqın iradəsini nəzərə alaraq ölkənin gələcək inkişafını istiqamətləndirmişdir.

Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi qarşısındakı ən böyük xidmətlərindən biri müstəqil dövlətin yeni Konstitusiyasının hazırlanmasıdır. Ulu Öndər Heydər Əliyev demişdir: “Biz elə bir layihə hazırlamalı və nəhayət, elə bir Konstitusiya qəbul etməliyik ki, o, müstəqil Azərbaycan Respublikasının demokratik prinsiplər əsasında uzun müddət sabit yaşamasını təmin edən Əsas Qanun, tarixi sənəd olsun. Hakimiyyət bölgüsü – icra, qanunvericilik, məhkəmə hakimiyyəti - bunlar hamısı xalqın iradəsinə söykənməli, seçkilər yolu ilə təmin olunmalıdır”.

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Konstitusiya komissiyası tərəfindən müstəqil Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası layihəsi hazırlanmışdır. 1995-ci il noyabrın 12-də keçirilmiş referendumda seçicilərin 86 faizi iştirak etmiş və onların 91,9 faizi Konstitusiyanın qəbul edilməsinin lehinə səs vermişdir. Dövlətin Əsas Qanunu 1995-ci il noyabrın 27-də qüvvəyə minmişdir.

İlk Konstitusiyanın milli dövlətçilik tarixində müstəsna əhəmiyyətini nəzərə alınaraq, Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1995-ci il 15 dekabr tarixli Fərmanına əsasən hər il noyabrın 12-si Konstitusiya Günü kimi qeyd edilməyə başlandı. Konstitusiyamız müstəqil dövlət quruculuğu prosesini tənzimləyən, demokratik inkişafa təminat yaradan, cəmiyyətin siyasi, sosial, mədəni, iqtisadi sahələrdə köklü dəyişiklikləri özündə ehtiva edən, qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsində hüquqi baza rolunu oynayan mükəmməl və mütərəqqi sənəddir.

Azərbaycanın yeni Konstitusiyası aşağıdakı əsas prinsipləri özündə ehtiva edir:

Suverenlik və müstəqillik, hüquq və azadlıqlar, demokratik idarəetmə, parlamentarizm, Konstitusiya, Prezidentin səlahiyyətləri, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti.

Bu Konstitusiya, Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi beynəlxalq aləmdə tanınmasını təmin edən, ölkənin hüquqi və demokratik inkişafının əsasıdır.

1995-ci ildən sonra Konstitusiyada bəzi dəyişikliklər edilmişdir, lakin əsas prinsiplər qorunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi:

“Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının xarakterik cəhətlərindən biri onun sabit olmasıdır. Bununla belə, cəmiyyətimizin sürətli inkişafı ölkənin əsas qanununun da təkmilləşdirilməsini şərtləndirmişdir. Belə ki, 2002-ci və 2009-cu illərdə keçirilmiş referendumlar, habelə qəbul edilmiş bir sıra konstitusiya qanunları vasitəsilə Konstitusiyaya insan hüquqlarının qorunmasının və dövlət idarəçiliyinin səmərəliliyinin artırılmasına yönəlmiş mühüm dəyişiklik və əlavələr edilmişdir. Universal dəyərlərə əsaslanan Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası bu gün də böyük hüquqi, siyasi və ideoloji potensiala malikdir və Azərbaycan xalqının firavanlığına xidmət edir.”.