Hər bir xalqın tarixində, mübarizələrlə, faciələrlə və qırğınlarla möhürlənmiş qanlı səhifələr mövcuddur. Lakin həmin xalq yalnız o zaman gələcəyə inamla addım atır, yalnız o zaman gücünü tapır və yalnız o zaman zəfər çalır ki, Ulu Öndər Heydər Əliyevin söylədiyi kimi, tarixi hadisələrə biganə qalmır, keçmişin ağrılı səhvlərindən dərs alır, faciələrdən nəticə çıxarmağı bacarır. Çünki bir xalqın gücü, onun tarixini düzgün qiymətləndirmək və hər bir sınaqdan, hər bir acı dərsdən sonra daha qüdrətli şəkildə yüksəlməkdədir. Tarixdən dərs almaq, gələcəyi qurmaq üçün ən möhkəm təməl olur. Məhz bu prinsipə sadiq qalaraq Azərbaycan xalqı tarixindəki ağrılı səhifələrdən güc almış və daha da möhkəmlənmişdir. Azərbaycan xalqı son iki əsr ərzində erməni millətçi-şovinistlərinin etnik təmizləmə və soyqırım siyasətinə məruz qalmış, minlərlə insanın həyatına son verilmişdir.
Bu gün bütün dünya bir daha şahid oldu ki, Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan, Qalib Lider İlham Əliyev, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi yolda inamla irəliləyərək, onun siyasi irsini möhkəm təməl üzərində daha da gücləndirib. Liderimizin rəhbərliyi altında rəşadətli ordumuz, həmçinin xalqımızın mübarizliyi və qəhrəmanlığı ilə tarixi hadisələrə layiqli qiymət verilmiş, haqq və ədalət bərpa olunmuşdur.
Azərbaycan xalqı əsrlər boyu erməni millətçi-şovinistlərinin təcavüzkar siyasətinin, etnik təmizləmə və soyqırımın acı nəticələrini yaşamışdır. Torpaqlarından didərgin salınmış, öz yurdlarından qovulmuş bu xalq, qaçqına, məcburi köçkünə çevrilmişdir. Hər bir addımda, hər bir gedişatda ermənilər tərəfindən təşkil olunan kütləvi qırğınlar, xalqın yaddaşında unudulmaz izlər buraxmışdır. Amma bu gün artıq yeni bir səhifə açılmış, Azərbaycanın haqqı öz yerini tapmışdır. Vətənə qayıdış, qələbə və müstəqillik Azərbaycanın sarsılmaz iradəsinin və həmrəyliyinin nəticəsidir.
Erməni cəlladlarının Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi faciələr, bəşəriyyətə qarşı ağır cinayətlərdən biridir. Bu hadisələr yalnız Azərbaycan xalqının deyil, həm də digər millətlərin nümayəndələrinin həyatına son qoymuş, mədəniyyətimizi, irsimizi, insanlıq dəyərlərini ciddi şəkildə zədələmişdir. Uşaq, qoca, qadın demədən, dinc əhalinin kütləvi şəkildə qətlə yetirilməsi heç bir humanizm prinsiplərinə sığmaz və dünya tarixində ən qara səhifələrdən biridir. Lakin bu faciələr yalnız bir xalqın həyatının acı bir gerçəyi olmaqla qalmır, eyni zamanda bu xalqa gələcəyə inamla irəliləmək, güclü olmaq və nəhayət, zəfər çalmaq üçün dərs verir.
1918-ci il 31 mart - 2 aprel hadisələri, insanlığın qanlı səhifələrindən biri olaraq tarixdə qalır. O vaxt, erməni silahlı dəstələri tərəfindən amansızcasına qətlə yetirilən dinc azərbaycanlılar, yalnız öz etnik və dini kimliklərinə görə öldürüldülər. Bu, cəbhələrdəki döyüşlərdən deyil, mədəniyyətin, insanlılığın məhv edilməsi idi. On minlərlə günahsız insanın canı, evləri, kəndləri, məscidləri və qəbiristanlıqları qırğınlar nəticəsində yerlə-yeksan olundu. Fövqəladə İstintaq Komissiyasının 1918-1920-ci illərdəki mükəmməl araşdırmaları, bu dəhşətlərin bədii təsvirindən daha çox gerçəkliyin acı şəkillərini təqdim edir. Şamaxıda 8 minə yaxın insanın qanına batdığı, Cavanşir və Cəbrayıl kəndlərinin tamamilə məhv edildiyi, bu faciəvi dönəmin qeyri-bərabərliyini və amansızlığını açıq şəkildə gözlər önünə sərir. Şəhərlər, kəndlər, məscidlər yandırılır, məhv edilir, o yerlərdə bir zamanlar xoşbəxt insanlar, ailələr, mədəniyyət var idi. Lakin tarix, həmin yerlərin susqunluğunu və həsrətini qeyd etməyə məcbur oldu. Zəngəzur və İrəvanın kəndlərində yaşanan faciə, sadəcə fiziki qırğınlarla bitməyib. Hər bir öldürülən insan, bir həyatın, bir ailənin, bir toplumun, bir gələcəyin itməsi idi. Gümrü yaxınlığında cəmlənən 3 min nəfərlik köç, öz sonunu məğlubiyyətlə, xəyanətlə, qanlı pusquda tapdı. Qarabağda, dağlıq ərazilərdə 150 kəndin məhv olması, Azərbaycanın bir parçasının silinməsi idi. Hər bir kədərli əhvalat, təkcə bir xalqın deyil, insanlığın faciəsidir. Bugün, 107 il sonra, biz bu acı tarixi və onun dərslərini unutmuruq, təkrarına qarşı mübarizə aparırıq.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti, bu faciənin yalnız siyasi və hüquqi baxımdan deyil, həm də tarixi həqiqətlərin üzə çıxarılması baxımından ciddi işlər görmüşdür. Bu işlərin başında Nazirlər Şurasının iyulun 15-də verdiyi qərar dayanır ki, bu qərar ilə Fövqəladə İstintaq Komissiyası yaradıldı və onun əsas məqsədi mart soyqırımını, xüsusilə də Şamaxıdakı vəhşilikləri və İrəvan quberniyasındakı ermənilərin törətdikləri cinayətləri araşdırmaq idi. Komissiya, faciənin bütün miqyasını üzə çıxarmağa çalışarkən, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz dövlət strukturlarını da bu işə cəlb etdi. Xarici İşlər Nazirliyi nəzdində xüsusi bir qurum yaradıldı, bu qurum isə dünya ictimaiyyətinə həqiqətləri çatdırmaq üçün mübarizə aparmağa başladı. Həmçinin, bu məlumatlar Əlimərdan bəy Topçubaşovun rəhbərliyi altında Paris Sülh Konfransına təqdim olundu. Əlimərdan bəyin bu səyləri, Azərbaycanın haqqını dünyaya tanıtmaq, xalqının yaşadığı dəhşətləri və faciəni bəşəriyyətə nümayiş etdirmək məqsədini güdürdü. Lakin, bütün bu səylərə baxmayaraq, baş verənlərin sona qədər araşdırılması və siyasi-hüquqi qiymətinin verilməsi mövcud tarixi şəraitə görə mümkün olmadı. 1918-ci ildəki faciənin üzə çıxarılması üçün həyata keçirilən fəaliyyətlər, nəinki siyasi amillərdən, həm də beynəlxalq münasibətlərin təzyiqlərindən təsirləndi.
1998-ci ilin mart ayının 26-sı, Azərbaycan tarixində dərindən iz buraxan bir gündür. Həmin gün, Prezident Heydər Əliyev tərəfindən imzalanan "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" Fərman, xalqımıza qarşı törədilən ən böyük cinayətlərdən birinin hüquqi-siyasi qiymətini verdi və 31 mart tarixini "Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü" elan etdi. Bu, yalnız bir dövlət sənədinin imzalanması deyil, həm də xalqımızın tarixinin ən ağır səhifələrinə işıq salan bir addım idi. Ümummilli Lider Heydər Əliyev bu mühüm qərarı verərkən, xalqımıza qarşı aparılan bu dəhşətli soyqırımın dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasının vacibliyini vurğulamışdı. O, qeyd etmişdi ki, 1998-ci ildən başlayaraq hər il 31 mart tarixi soyqırımı qurbanlarının anılması üçün keçirilən tədbirlərlə, dünya üzərində bu faciəvi hadisənin unudulmaması üçün böyük bir səylə mübarizə aparılmalıdır. Bu hadisənin üzərinə səssiz qalan çoxları olsa da, Azərbaycanın müstəqil dövlət olaraq ortaya qoyduğu qətiyyətli mövqe nəticəsində, bu dəhşətlərin həqiqətləri son illərdə dünya ictimaiyyətinə məlum oldu. Heydər Əliyev, soyqırımı qurbanlarının xatirəsini yaşatmaq üçün yalnız Azərbaycan xalqının deyil, həm də bütün dünya azərbaycanlılarının üzərinə böyük bir məsuliyyət qoyduğunu söyləmişdi. O, soyqırımı faktlarının dünya dövlətlərinə və nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara çatdırılmasının çətin olduğunu, amma bu işin şərəfli və müqəddəs bir vəzifə olduğunu vurğulamışdı. Bu, sadəcə bir siyasi tədbir deyil, həm də keçmişin dərindən qaranlıq qalmış tərəflərini işıqlandıran, gələcək nəsillərə verilən bir öyüd idi. Azərbaycan xalqının bu mübarizəsi yalnız tarixə deyil, həm də gələcəyə işıq salacaq. Bu faciəvi günün xatirəsi qarşısında indiki nəslin müqəddəs borcu, bu həqiqətləri zamanın unutqan əlindən qorumaq və gələcək nəsillərə çatdırmaqdır. Bu yolda Azərbaycanın hər bir vətəndaşına, hər bir azərbaycanlıya böyük bir məsuliyyət düşür. Onlar, yalnız öz tarixlərini deyil, bütün insanlıq tarixinin ən qaranlıq səhifələrindən birini aydınlatmaq üçün çalışmalıdırlar.
Bu dövr, yalnız bir millətin deyil, bütövlükdə bir xalqın varlıq mücadiləsinin, torpağını və mədəniyyətini qorumaq üçün apardığı qəhrəmanlıq mübarizəsinin simvoludur. Quba şəhərindəki kütləvi məzarlıq, həmin dövrün faciəli anlarını gözlər önünə sərir. Yüzlərlə, bəlkə də minlərlə, müxtəlif etnik qrupların nümayəndələri, dinc vətəndaşlar, heç bir günahları olmadan qətliamın qurbanı oldu. Təhqir olunmuş, öldürülmüş, sadəcə varlıq hüquqları əllərindən alınmış bu insanlar, tarix boyu unudulmaq istənilən bir gerçəkliyi gözlər önünə sərdi: erməni millətçilərinin, bolşeviklər və onların tör-töküntüləri tərəfindən törədilən soyqırımı. Həmin dövrün bir rəmzi olaraq, Quba kütləvi məzarlığı aşkar edildikdə, insanların ruhları bəlkə də bir az da olsa rahatlıq tapdı. Çünki onlar artıq yalnız tarix kitablarında yox, canlı yaddaşda da var olmağa davam edirdilər. 2007-ci ildə tapılan bu məzarlıq, 1918-ci ilin aprel-may aylarında baş vermiş soyqırımın dəhşətini və erməni qəsdini dünyaya bir daha bəyan etdi. Bu məzarlığın ətrafında edilən tədqiqatlar, orada dəfn olunan 400-dən çox insanın müxtəlif yaş qruplarına aid cəsədlərinin qalıqlarını üzə çıxartdı. Bu məzarlıqda yalnız azərbaycanlılar deyil, həm də yerli ləzgi, yəhudi, tat və digər etnik qrupların nümayəndələri basdırılmışdı. Onların hamısı bu faciədə birləşmiş, bir məqsəd uğrunda – öz həyatlarını qorumaq üçün mübarizə aparmışdılar.
O dövrün atmosferində isə, başqa bir qəhrəmanlıq dastanı yazılırdı. 1918-ci ilin iyun ayında, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz müstəqilliyinin təhlükədə olduğunu hiss edərək, qardaş Türkiyəyə müraciət etdi. Bu müraciət, böyük bir dostluq və qardaşlıq simvolu olaraq, iki ölkə arasında birləşməyi təmin etdi. Qafqaz İslam Ordusunun yaradılması ilə Nuru Paşa və onun igid əsgərləri, erməni-bolşevik qoşunlarının qarşısını almaq üçün Bakı yollarında irəlilədilər. İzmirlə Bakının arasında sərhədsiz bir qardaşlıq möhkəmləndi. Şəhərləri azad etmək, insanları qurtarmaq məqsədilə irəliləyən bu türk əsgərləri, təkcə bir şəhəri deyil, bir xalqın ləyaqətini də azad edirdilər. 15 sentyabr 1918-ci il, Bakı azadlığına qovuşdu, amma bu qələbə yalnız bir şəhərin müstəqilliyini deyil, eyni zamanda türk və azərbaycanlıların birliyinin gücünü simvolizə edirdi.
Bakı, bir daha Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin köməyi ilə düşmən əlindən xilas oldu və bütün Azərbaycan xalqı, öz torpaqlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün mübarizə aparan qəhrəman əsgərləri unutmadı. 6 min azərbaycanlı ilə yanaşı, Qafqaz İslam Ordusunun 139 əsgəri şəhid oldu, 463 nəfər yaralandı. Həmin şəhidlər, bu gün Azərbaycanın Şəhidlər xiyabanında əbədi olaraq xatırlanır və bu abidə, həm də türk-azərbaycan dostluğunun əbədi simvoluna çevrilir. Əgər zamanla sükut dağılarsa, o zaman bu qardaşlıq telləri, illərin, əsrlərin sınağında möhkəmlənir. Türk və azərbaycanlılar, müstəqillik uğrunda apardıqları mübarizədə yalnız öz xalqını deyil, bəşəriyyətin əmin-amanlığını da qorumağa çalışdılar. Bu, yalnız tarix deyil, bu, gələcəyimizə bələdçilik edən bir irsdir. Həmin irsin hər bir parçası, hər bir qəhrəmanı, bir xalqın şərəfi, məğrurluğu, əzmi və birliyidir.
Müharibələrin və siyasi gərginliklərin gətirdiyi xaos, heç şübhəsiz ki, insanlığa qarşı ən böyük fəlakətlərdən biridir. Bu cür münaqişələrdə ən çox zərər çəkənlər isə, təəssüf ki, qadınlar, uşaqlar və yaşlılardır. Hər bir müharibə, özündə yalnız fiziki yox, eyni zamanda emosional və psixoloji dağıntılar da gətirir. İnsanlar sadəcə öz həyatlarını deyil, həm də yaxınlarını, doğmalarını itirirlər. Əsir və girov düşənlər, həmçinin dözülməz işgəncələrə məruz qalır, onların həyatları daimi izlər buraxır. Azərbaycan xalqı, xüsusən də Qarabağ müharibəsinin acı nəticələrini öz təcrübəsində dərindən hiss etmişdir. Ermənistanın törətdiyi hərbi təcavüz nəticəsində, minlərlə insan həlak olmuş, yaralanmış və böyük əzablar çəkmişdir. Hətta bir çoxu, erməni əsir və girovluğunda dəhşətli işgəncələrə məruz qalaraq həyatdan vaxtsız köçüb, ya da həyatlarını heç vaxt əvvəlki kimi davam etdirə bilməyib. Belə ağır bir vəziyyətin yaşanması, cəmiyyətin əsasını təşkil edən ailə dəyərlərini sarsıdır, uşaqların gələcəyini təhdid edir. Birinci Qarabağ müharibəsindən sonra, çoxsaylı əsir və itkin düşmüş şəxslərin talehi hələ də tam aydınlaşdırılmamışdır. Azərbaycanın müvafiq qurumları və beynəlxalq təşkilatlar bu məsələdə ciddi addımlar atmağa çalışmış, həmçinin bir çox kütləvi məzarlıqların aşkarlanması ilə, o dövrün acı xatirələrinə işıq tutmağa davam etmişdir. Bununla yanaşı, bu gün də münaqişənin təsirlərini yaşamağa davam edən Azərbaycan, Ermənistanın hərbi təcavüzü zamanı mülki əhaliyə qarşı etdiyi hərəkətləri beynəlxalq hüquq və insan haqları baxımından ciddi şəkildə pisləyir. Bütün bu faciələr və zərərli təsirlər bir daha göstərir ki, müharibə bir xalqın gələcəyinə və psixoloji vəziyyətinə ağır izlər buraxır. Azərbaycan xalqı öz torpaqlarını işğaldan azad edərkən, heç bir halda beynəlxalq hüququ pozmamış, əksinə, mülki əhalinin təhlükəsizliyini qorumağa üstünlük vermişdir. Lakin Ermənistanın mülki əhaliyə qarşı yönəltdiyi raket hücumları və mülki ərazilərə etdiyi ziyanlar, sadəcə hərbi cinayət deyil, həm də insana qarşı ən böyük barbarlıq nümunələridir. Müharibə zamanı qarşı tərəfindən edilən bu cür əməllər, yalnız fiziki və maddi itkilərlə nəticələnmir, həm də insanların mənəvi sarsıntılarına, gələcək nəsillərin psixoloji travmalarına yol açır. Uşaqların dünyaya gəlməsi ilə bağlı artan genetik problemlər, qadınların və uşaqların müharibə nəticəsində yaşadığı travmaların nəticəsi olaraq, gələcək nəsillərin sağlamlığına təsir edir. Bütün bunlar, yalnız bir millətin deyil, bütün bəşəriyyətin gələcəyinə təhlükə yaradır.
Bununla belə, Azərbaycanın bu dövrdə gördüyü işlər və atdığı addımlar, həm də xalqın insan haqlarına və beynəlxalq qanunlara nə qədər sadiq olduğunu göstərir. Azərbaycanın mülki əhaliyə qarşı törədilən cinayətlərə qarşı apardığı mübarizə, həm də digər xalqlar üçün dərs olmalı, müharibələrin acı nəticələrini unutmaq və gələcəkdə sülhü təmin etmək üçün daha ciddi addımlar atılmalıdır.
Bu gün bizim qarşımızda duran başlıca vəzifə ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri cinayətin soyqırım kimi, beynəlxalq hüquqi qiymətini almasına nail olmaqdır. Bu baxımdan, Azərbaycanın 1-ci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın, eləcə də fondun vitse-prezidenti Leyla Əliyevanın təşəbbüsü çox diqqətəlayiqdir. Milli Məclisin rəhbərliyinin adından müvafiq beynəlxalq təşkilatlara, eyni zamanda, bütün parlamentlərarası dostluq qruplarına, ermənilərin Qarabağda etnik təmizləmə siyasəti haqqında müraciət ünvanlanmışdır. Lakin biz yenə də ikili standartları görürük. Mən neçə illərdir ki, uşaq və qadın hüquqları ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq edirəm, qoşulduğumuz Konvensiyalara uyğun olaraq həm uşaq hüquqları, həm də qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi ilə bağlı ölkə üzrə dövrü hesabatlar vermişik. Hər dəfə də Ermənistanın apardığı işğalçılıq siyasətini qabartmışıq, lakin həmişə olduğu kimi beynəlxalq təşkilatlar susur, sanki eşitmirlər. İşğalçı ilə işğala məruz qalana eyni münasibət göstərirlər. Biz belə hallarla dəfələrlə rastlaşmışıq, lakin yenə də haqq sözümüzü demişik və bu sənədlərdə, protokollarda öz əksini tapıb.
Bu gün, ermənilərin törətdiyi dəhşətli soyqırımından 107 il keçir. O gün, minlərlə günahsız azərbaycanlı həyatını itirdi, onların cəsədləri qana batmış, torpaqları isə düşmənin amansız əlinə keçmişdi. Lakin bu ağır faciə, xalqımızın ruhunu sarsıtmadı, əksinə, onu daha da qüvvətləndirdi. İlham Əliyev, Ali Baş Komandan, həmişə demişdir ki, “bu ağır faciələr xalqımızı daha da mətinləşdirmiş, müqəddəs Vətən və milli dövlətçiliyimiz naminə qətiyyətli və mütəşəkkil mübarizəyə səfərbər etmişdir”. 31 mart faciəsi, xalqımızın azadlıq və müstəqillik uğrunda mübarizəsini simvolizə edən bir dövrün başlanğıcı oldu. Hər bir ağrı, hər bir qanlı zülm, Azərbaycanın müqəddəs torpaqlarına göz dikən erməni işğalçılarına qarşı qətiyyətli və güclü bir cavab tələbi ilə dolu idi. 44 günlük Vətən Müharibəsi, bu cavabın ən möhtəşəm nümunəsini göstərdi. Azərbaycan Ordusu, İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə, işğal altında olan torpaqları azad edərək, 200 illik ərazi işğalına son qoydu. Xocalı, Qaradağlı, Ağdaba, Ballıqaya – bu adlar təkcə qanla yazılmış deyil, həm də xalqımızın şərəfli mübarizəsinin simvoludur. Lakin unutmaq olmaz ki, ermənilər Azərbaycan və türk xalqlarına qarşı həmişə düşmən mövqedə olublar. Onlar, tarix boyu bu torpaqlarda yaşayan xalqları hədəf alıb, onların həyatını və gələcəyini qaraltmaq üçün hər cür vəhşiliyə əl atıblar. Ancaq bu gün, həmin o amansız və qəddar günlərin yaddaşından, biz xalq olaraq dirçəlmişik. Biz, bu faciənin baş verməsini unutmamalı və dünya birliyinə gerçəkləri çatdırmalıyıq. Tarix və faktlarla, həqiqətlərin üzə çıxarılması və saxta erməni təbliğatına qarşı mübarizə aparmaq çox vacibdir. Hər bir dünya dövlətinə, hər bir beynəlxalq təşkilata, hər bir ölkəyə çatdırmalıyıq ki, azərbaycanlıların yaşadığı bu faciə yalnız bir soyqırım deyil, həm də insanlıq tarixində təkrarlanmaması gərəkən bir ədalətsizlikdir. Bu məqsədlə, yalnız bir neçə dövlətin deyil, bütün dünyadakı insanlara, həqiqətləri izah edərək, onların ədalətə olan inamını bərpa etməliyik. Bu yolda bizim ən böyük gücümüz, milli birliyimiz və güclü ordu quruculuğumuzdur. Biz, bu yolda daha fəal olmalı, bu mübarizəni daha da genişləndirməliyik. Çətin olsa da, bu işin şərəfli və müqəddəs olduğunu unutmayaq. Bizim məqsədimiz yalnız tarixi unutdurmaq yox, həm də bu tarixin təhrif edilməsinin qarşısını almaq, gerçək soyqırımı dünyaya göstərmək və hər zaman xalqlar arasında sülhün bərqərar olmasına xidmət etməkdir.
Erməni millətçilərinin saxta soyqırımı təbliğatının arxasında duran məqsəd, sadəcə olaraq, “Böyük Ermənistan” yaratmaq istəyidir. Tarix boyu özlərini qurban kimi təqdim edərək, bir çox ölkədə və beynəlxalq aləmdə haqsız olaraq bəyanat və qərarların qəbul edilməsinə nail oldular. Ancaq bu, heç də onların tarixdəki saxta iddialarını əsaslandıran bir şey deyil. Ermənilər, özlərinə xas olan riyakarlıq və saxtakarlıqla, dünyanın müxtəlif guşələrində bir şəbəkə yaradıb, bu saxta məlumatları yaymağa başladılar. Filmlər çəkərək, kitablar yazaraq, hətta dərsliklərə bu saxtakarlığı daxil etməyə çalışdılar. Cənab Prezident İlham Əliyev çox düzgün qeyd edib ki, “tarixi necə saxtalaşdırıblar, reallığı da elə saxtalaşdırıblar.” Onların məqsədi sadədir: bir yalanın üstündə qurulmuş “soyqırımı” həlqəsini, digər ölkələrə qarşı ərazi iddiaları ilə gücləndirərək regionda gərginliyi artırmaq, dünya düzənini pozmaq. Bu, bir cəmiyyətin və xalqın sülhə və dostluğa olan ümidlərini qıran, bir-birinə qarşı nifrət yaradan bir strategiyadır. Əslində, XIX əsrdə Şarl Furye, ermənilərin saxtakarlıqda necə ustalıqla hərəkət etdiklərini çox yaxşı təhlil etmişdi. O, yazmışdı: “Ermənilər özlərinə xas olan saxtakarlıqlarını böyük ustalıqla gizlədə bilirlər. Qarşılarındakı şəxsləri saxtakarlıq və riyakarlıqla inandıra bilirlər...” Bu fikirlər, yalnız tarixdəki hadisələri izah etməklə kifayətlənmir, eyni zamanda günümüzdəki vəziyyəti də çox yaxşı izah edir. Ermənilər, öz məkrli məqsədlərinə çatmaq üçün bütün vasitələrdən istifadə edirlər. Lakin bu gerçəklikləri bilsək də, çox vaxt dünya ictimaiyyəti bu saxta məlumatları qəbul etməyə meyllidir. Onların yaratdığı təbliğat şəbəkələri, saxta məlumatların yayılması, yanlış tarix yazılması dünyanın bir çox yerində qəbul görmüşdür. Ancaq bizim vəzifəmiz, bu saxta təbliğatın qarşısını almaq, dünya ictimaiyyətinə doğrunu çatdırmaqdır. Hər birimiz, bu yalanların üzərindən yerə düşən işıq kimi doğruyu göstərə bilərik. Dünya xalqları, erməni millətçilərinin yalanlarını və məkrli niyyətlərini anlamaq üçün daha çox çalışmalıdırlar. Bizim məqsədimiz təkcə özümüzü deyil, bütün regionu və dünya ictimaiyyətini sülhə, dostluğa və əmin-amanlığa çağırmaqdır. Hər bir adım, hər bir mübarizə, doğru yoldan getməyin bir göstəricisidir. Bu, yalnız tarixə qarşı deyil, həm də gələcəyə qarşı bir məsuliyyətdir.
Prezident İlham Əliyevin 2018-ci il yanvarın 18-də imzaladığı "1918-ci il azərbaycanlıların soyqırımının 100 illiyi haqqında" sərəncam, Azərbaycan tarixinin ən acılı və faciəli səhifələrindən biri olan 1918-ci il soyqırımı ilə bağlı həqiqətlərin ölkə və dünya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində atılmış mühüm bir addımdır. Bu sərəncam, sadəcə bir tarixi hadisənin xatırlanması deyil, həm də bəşəri cinayətlərə qarşı mübarizənin və bəşəriyyətin tarixi səhvlərdən dərs çıxarmaq məcburiyyətinin bir təzahürüdür.
Erməni-bolşevik silahlı dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımı, yüz il sonra belə, öz təsirini və acısını hiss etdirir. Prezidentin bu sərəncamı, soyqırımının yalnız tarixdə qalmasını deyil, həm də onun unudulmaması, gənc nəsillərə və dünya ictimaiyyətinə doğru şəkildə çatdırılması məqsədini güdür. Bu tədbir, həmçinin həmin dövrdə həyatını itirən vəhşicəsinə qətlə yetirilən insanların xatirəsinə hörmətin göstərilməsi baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Bu gün biz tariximizin ən dəyərli səhifələrini yaşayırıq. Vətəndaşlıq və dövlətçilik ideallarını daha da gücləndirən, haqqın zəfərini simvolizə edən bir gündür. Ən dərin izləri torpağımıza qazınmış və ruhlarımızda daimi bir iz qoymuş erməni faşizminin qarşısında qalib gəlmişik. Qədim torpaqlarımız, onlarca il işğalda qalmış, erməni terrorunun təsiri ilə xaraba olmuş, yer üzündən silinmək üzrəydi. Amma biz buna imkan vermədik. Çünki bizə miras qalmış bu torpaqlar yalnız daşlarla, ucaldılmış abidələrlə deyil, qanla, canla qorunmuşdu. Bu gün, torpağımıza, xalqımıza, tariximizə sahib çıxaraq yeni bir səhifə açırıq. Amma hər zaman yad etməliyik ki, bu zəfər bizim qəhrəmanlarımızın, şəhidlərimizin, yurdunu sevən, torpağını qorumayanların qətiyyətinin nəticəsidir. Onların ruhu hər zaman bizimlədir, heç zaman unudulmayacaqdır. Və bu torpaqda, hər bir insanın, hər bir canın yaşadığı zəhmət və əzab heç vaxt yaddan çıxmayacaqdır. Bu, bizim şərəf tariximizdir.
Milli Məclisin Komitə sədri, professor Hicran Hüseynova
