Ölkəmiz nəhəng hasilat və nəqletmə layihələrinin icrasını mümkün etmiş korporativ maliyyələşmə, o cümlədən borca götürülmüş pul vəsaitlərinin kombinasiyasında böyük təcrübəyə malikdir. “Azəri-Çıraq-Günəşli”, “Şahdəniz” və “Abşeron” - bütün bunlar bu gün bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyini təmin edən neft və qaz yataqlarıdır. Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclaslarında Prezident İlham Əliyev diqqətə çatdırdı ki, bir neçə ildən sonra bir çox digər neft-qaz yataqlarının da istismarına başlanılacaq.
Tədbirdə çıxışı zamanı ölkə başçısı həmçinin ümidvar olduğunu bildirdi ki, Avropada çox geniş yaşıl gündəliyə baxmayaraq, faydalı qazıntı hasilatçıları və ənənəvi yanacaq enerji təhlükəsizliyinin mühüm meyarı kimi yaddan çıxmayacaq və ayrı-seçkiliyə məruz qalmayacaq. Ölkəmizin COP29-dakı mesajı da məhz bu idi. Azərbaycan qlobal beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi etdiyi zaman qeyd olundu ki, faydalı qazıntıları zəngin olan ölkələrlə sərvətləri olmayan ölkələr arasında ayrı-seçkilik və ayırıcı xətlər olmamalıdır. Əksinə, faydalı qazıntıları zəngin olan və bərpaolunan enerjiyə sərmayə qoyan ölkələr alqışlanmalıdır, onlara hücum çəkilməli deyil.
Prezident İlham Əliyev bildirdi ki, neft və qaz, eləcə də enerji layihələrinə böyük sərmayələrin yatırılmalı olduğu və onların uzun illərdən sonra qaytarıldığı hər kəsə məlumdur. Ölkəmiz Cənub Qaz Dəhlizinə sərmayə qoyub, lakin onlar hələ qayıtmayıb. Ölkəmiz hələ də bu balansda sıfra çıxmayıb. Ölkə başçısı vurğuladı ki, ona görə əmin olmalıyıq ki, gələn bir neçə illər əsas bazarımız olacaq Avropada bizim təbii qaza ehtiyac duyulacaq. Yəni, əminlik olmalıdır ki, bunun üçün hələ bir neçə il bazar olacaq. Əgər belə bir təminat olmasa, onda investorlar və ölkələr sərmayə yatırmayacaqlar. Beləliklə, təbii qazın böyük qıtlığı yaranacaq. Ölkəmizin ehtiyatları isə məlumdur. Bu il yeni yataqlarda, əsasən “Azəri-Çıraq-Günəşli” Dərin Qaz Strukturunda yeni hasilatın başlanması gözlənilir. Həmçinin “Abşeron” yatağında hasilatın artırılmasına dair razılaşma son mərhələsindədir.
Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclaslarında Prezident İlham Əliyev diqqətə çatdırdı ki, Azərbaycan və Avropa Komissiyası energetika sahəsində strateji tərəfdaşlıqla bağlı memoranduma imza atdıqdan sonra Avropaya qaz ölkəmizin təchizatı təxminən 60 faiz artdı. Ölkəmizin Avropaya qaz təchizatı 2021-ci ildə təxminən 8 milyard kubmetr idi. Ötən il demək olar ki, 13 milyard kubmetr oldu. Hazırda bu, 25 milyard kubmetrdir və bundan sonra da artacaq. Ölkə başçısı onu da qeyd etdi ki, əgər təbii qaza daha çox qənaət etmək imkanı verən yaşıl enerji gündəliyini də nəzərə alsaq, Azərbaycan enerji təhlükəsizliyi baxımından tərəfdaşları üçün daha mühüm rol oynayacaq.
Əlişah Rəcəbov,
YAP Ağdaş rayon təşkilatının sədri
